ماسک ایمنی تنفسی یکی از مهم‌ترین لوازم ایمنی است که در شرایظی سلامت هوای محیط کافی نباشد، افرادی که در محیط هستند نیاز به ماسکهای موثر دارند.
ماسک ایمنی جزو کنترل محاسبات مهندسی قرار نمی‌گیرند؛ چرا که به برای افراد در حین استفاده محدودیت ایجاد می‌کنند.
زمانی که در محل کار و انجام امور روزانه در محیطی که شامل ذرات و گرد غبار و مواد آلوده باشد باید از ماسک ایمنی استفاده شود. حفظ سلامتی کارگران و مهندسان در هنگام کار اهمیت ویژه‌ای دارد و آن‌ها باید با توجه به شغل خود ماسک ایمنی مناسب را پیدا کنند.
ماسک ایمنی چیست؟
ماسک ایمنی برای حفاظت از دستگاه تنفسی کارایی دارد که یکی از تجهیزات ایمنی فردی است. این گروه از تجهیزات ایمنی شامل مدل های گسترده‌ای از انوع ماسک‌ها، دستگاه‌های تنفسی،رسیپراتور و …. می‌باشد.
هر یک از این انواع ماسک‌ها برای یک محیط و شرایط مخصوصی ساخته شده‌اند؛ که باید در انتخاب آن‌ها دقت کافی و لازم را به خرج داد چراکه انتخاب نادرست سبب ایجاد مشکلات و نتایج بسیار بد و جبران ناپذیر می‌شود.
کاربرد اصلی انواع ماسک و دلیل استفاده از ماسک ایمنی
ماسک‌ها نه تنها در مسائل روزانه مثل آلودگی هوا، مقابله با ویروس‌ها کاربرد دارند بلکه مشاغل بسیار زیادی در برابر آلودگی بسیار خطرناک مانند: دود شدید، گرد و خاک، مواد شیمیایی، بخار‌های سمی،آلاینده‌ها و همچنین در شرایطی که اکسیژن کافی برای تنفس در محیط موجود نیست و افراد باید از دستگاه‌های تنفسی استفاده کنند؛ کاربرد دارد. برای مثال یک آتش‌نشان در محیطی پر از آتش و دود شدید قرار می‌گیرد؛ نمی‌تواند بدون استفاده از ماسک و دستگاه تنفسی کار خود را انجام دهد و زمانی که تجهیزات او کامل نباشد خطرات بسیار زیادی او را تهدید می‌کند.
افرادی که در محیط‌های آلوده مشغول به کار میشوند باید از تجهیزات تنفسی مناسب و مطمئن استفاده کنند و خود را از خطرات احتمالی دور نگه‌دارند.
ماسکهای ایمنی از نظر ظاهر و بدنه
ماسکهای ایمنی از نظر بدنه به دو دسته تقسیم می‌شود:
- ماسکهای نیم صورت
- ماسکهای تمام صورت
- معمولا این ماسک‌ها دارای یک یا جند فیلتر هستند که قسمت دهان و بینی و در بعضی از مدل ها همچنین از چشم‌ها مراقبت می‌کند.
ماسک های تنفسی به دو دسته مهم تقسیم میشوند
1.سیستم‌های پالایشگر تنفسی یا تصفیه کننده هوا
2.سیستم‌های هوا رسان یا تامین کننده هوا
ماسکهای تصفیه کننده یا پالایشگر تنفسی هوا
در اصل این ماسک‌ها هوای تنفسی فرد را تمیز و از آلودگی مبرا می‌سازند. و عموما دارای فیلترهایی هستند که با نصب شدن بر روی فیلتر سبب تصفیه میشوند، در محیط‌هایی مثل آزمایشگاه‌ها که دارای آلودگی‌های بسیار و مواد خطرناک است در صورتی که سیستم تهویه هوا مناسب نباشد از ماسکهای تصویه هوا استفاده می‌شود.
انواع ماسکهای پالایشگر تنفسی
- ماسک فرار
- ماسک و فیلتر مقاوم در برابر گازها و بخارات
- ماسک و فیلتر مقاوم در برابر ذرات و ریزگردها
- ماسکهای الکتریکی تصفیه کننده هوا
ماسک فرار
ماسکهای فرار معمولا به صورت نیم صورت طراحی میشوند و برای استفاده کوتاه مدت یا نجات یک فرد استفاده می‌شود.
این ماسک‌ها برای استفاده طولانی مدت مناسب نمی‌باشند؛ معمولا در محیط آلوده نمیتوان برای مدت زیادی ماند و باید سریعا خروج انجام شود.
در صورتی که در محیط شما مواد آلوده بسیار زیاد وجود دارند تهیه این ماسک ضروری و مهم است.
ماسک و فیلتر مقاوم در برابر گازها و بخارات
این ماسک‌ها معمولا به دو مدل نیم صورت و تمام صورت در بازار در حال عرضه می‌باشد. ماسک و فیلترهای ضد گاز با حذف کردن گازها و بخارات خطرناک موجود در محیط مانند: بخار جیوه، گازهای اسیدی، منواکسید کربن و بخارات آلی و… سبب فراهم اوردن مکانی امن برای تنفس در ماسک می‌شود.
ماسک و فیلتر مقاوم در برابر ذرات و ریزگردها
فیلتر مقاوم در برابر ذرات معمولا از ورود ریز‌گرد ها به داخل ماسک جلوگیری می‌کند. و اجازه ورود این ریزگردها را به داخل ریه نمی‌دهد.
یکی از جنس‌های در این نوع ماسک استفاده می‌شود نمدی است و معمولا از جنس هایی مانند: نمد، پارچه، کاغذ که از ماود فیبری و الیافی هستند برای تهیه این نوع ماسک و فیلترها استفاده می‌شود.
ماسکهای الکتریکی
یک باتری داخل این ماسک‌ها وجود دارد که به آن‌ها ماسک الکتریکی می‌گویند.این ماسک‌ها هوای داخل را تصفیه و سبب خروج آلودگی از داخل ماسک می‌شود و هوای سالم جهت تنفس در ماسک در حال گردش می‌باشد.
ماسکهای تنفسی هوارسان یا فشار مثبت
این ماسک‌ها معمولا با یک کپسول جهت دریافت هوا در ارتباط هستند و در زمانی که آلودگی محیط بسبار بالا باشد و نتوان با با ماسکهای فیلتر دار از ورود آلودگی به داخل ریه‌ها جلوگیری گرد می‌توان از این دستگاه‌های تنفسی به همراه ماسک ایمنی استفاده کرد. همچنین در شرایطی که اکسیژن کافی در محیط موجود نیست این ماسک‌ها مناسب می‌باشد. و به دو دسته‌ی: کپسول‌دار و هوارسان شلنگی تقسیم میشوند.
ماسکهای کپسول‌دار
این ماسک‌ها حاوی کپسولی از اکسیژن هستند و اندازه، محفظه و تراکم آن‌هابا یک‌دیگر متفاوت است.و معمولا تا 4 ساعت اکسیژن فرد را تامین می‌کنند.
ماسکهای هوارسان شلنگی
این ماسک‌ها هوارا از طریق یک منبع هوای فشرده و یا یک کمپرسور تامین می‌کند که این هوا از طریق شلنگ به ماسک متصل می‌شود. تنظیم فشار اکسیژن با توجه به طول شلنگ است و باید حداقل نیاز به اکسیژن یک فرد را تامین کند.
